Vi khuẩn ăn nhựa: Giải pháp thần kỳ hay chỉ là kỳ vọng?

📅 Ngày xuất bản: 26/05/2025

Vi khuẩn ăn nhựa: công nghệ vi khuẩn phân hủy nhựa, giải pháp thần kỳ hay chỉ là kỳ vọng?

Nhựa là một trong những phát minh quan trọng nhất của thế kỷ 20 nhưng cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Hàng trăm triệu tấn nhựa bị thải ra mỗi năm, phần lớn không phân hủy trong tự nhiên. Trước thực trạng đó, một số loài vi khuẩn có khả năng “ăn nhựa” đang thu hút sự quan tâm như một giải pháp tiềm năng. Nhưng liệu đây là giải pháp thần kỳ hay chỉ là một kỳ vọng còn xa?

1. Vi khuẩn ăn nhựa là gì?

Vi khuẩn ăn nhựa là những chủng vi sinh vật có khả năng tiết enzyme để phân giải các loại nhựa, đặc biệt là PET (polyethylene terephthalate). Một trong những loài điển hình là Ideonella sakaiensis, phát hiện tại Nhật Bản năm 2016. Vi khuẩn này sử dụng nhựa PET như nguồn carbon và năng lượng để tồn tại và phát triển.

2. Nguyên lý phân hủy nhựa bởi vi khuẩn

Quá trình phân hủy nhựa bởi vi khuẩn dựa trên nguyên lý sinh học xúc tác enzyme, diễn ra theo các bước sau:

2.1. Tạo enzyme phá vỡ liên kết polymer

Vi khuẩn tiết ra enzyme như PETase có khả năng tấn công vào chuỗi polymer của nhựa PET, cắt đứt các liên kết este – là điểm yếu trong cấu trúc polymer.

2.2. Cắt thành các monomer trung gian

Sau khi polymer bị cắt thành các đoạn nhỏ (ví dụ MHET), một enzyme khác là MHETase tiếp tục phân giải MHET thành các đơn phân như:

• TPA (Terephthalic acid)

• EG (Ethylene glycol)

2.3. Hấp thụ và chuyển hóa

Vi khuẩn hấp thụ TPA và EG vào bên trong, sử dụng chúng trong chu trình trao đổi chất để tạo năng lượng và tổng hợp tế bào mới.

Có thể bạn quang tâm:

• Video “Gặp gỡ những con giun ăn nhựa – BBC“
• Video “Liệu vi khuẩn ăn nhựa có thể cứu hành tinh này không?“
• Sản phẩm Bff: Cảm biến nhiệt độ, độ ẫm, v.v.
• Cảm biến tại Youtube Red Ai giới thiệu.

3. Sơ đồ nguyên lý phân hủy nhựa PET bởi vi khuẩn Ideonella Sakaiensis

4. Tiềm năng của công nghệ vi khuẩn phân hủy nhựa

• Giảm phụ thuộc vào tái chế hóa học hoặc đốt nhựa, vốn gây ô nhiễm

• Tái tạo được monomer tinh khiết, phục vụ tái chế tuần hoàn

• Có thể kết hợp với công nghệ enzyme tái tổ hợp để tăng hiệu suất.

5. Hạn chế và rào cản thực tế

• Tốc độ phân hủy chậm, chỉ hiệu quả trong điều kiện tối ưu

• Chủ yếu hiệu quả với nhựa PET, không áp dụng cho PE, PP, PS

• Yêu cầu chi phí cao và công nghệ cao để nuôi cấy vi sinh vật ở quy mô công nghiệp

• Cần kiểm soát sinh học để tránh tác động ngoài ý muốn lên môi trường.

6. Giải pháp thần kỳ hay chỉ là kỳ vọng?

Vi khuẩn ăn nhựa là một hướng đi đầy hứa hẹn, nhưng chưa thể thay thế các biện pháp xử lý nhựa hiện nay. Công nghệ vẫn trong giai đoạn nghiên cứu và thử nghiệm, cần thêm thời gian để mở rộng ứng dụng thực tiễn. Tuy nhiên, đây là kỳ vọng dài hạn có tiềm năng trở thành giải pháp đột phá, nếu được đầu tư đúng hướng.

7. Kết luận

Vi khuẩn ăn nhựa không thể giải quyết tức thời vấn nạn ô nhiễm nhựa, nhưng là một bước tiến quan trọng của công nghệ sinh học môi trường. Cùng với việc giảm tiêu thụ nhựa, nâng cao ý thức phân loại và tái chế, ứng dụng vi sinh vật sẽ là mảnh ghép quan trọng trong chiến lược kiểm soát rác thải nhựa bền vững.

Nếu bạn muốn tôi đi sâu vào khía cạnh kỹ thuật cụ thể hãy chia sẻ nhé!

Ý kiến chia sẻ, đóng góp xin vui lòng gữi về địa chỉ sau:

• Điện thoại / Zalo/ Telegram: 0971.544.459 Mr.Hải (Kỹ sư Kỹ thuật Cơ Điện)
• Email: hai@bff-tech.com / leeredsea@gmail.com
• Web: measure-bff.com
• Công ty TNHH Giải Pháp Đo Lường BFF
• Địa chỉ: 118 đường 14C, Lovera Park, Đường Trịnh Quang Nghị, Xã Phong Phú, Bình Chánh, TP. HCM.